Παρασκευή 31 Δεκεμβρίου 2021

Νέα χρονιά, νέοι στόχοι!

 


Πλησιάζει η Πρωτοχρονιά και όλοι βάζουμε στόχους για το νέο έτος, θέλουμε να κάνουμε αλλαγές και νέα ξεκινήματα. Βέβαια, μόνο η θέληση δεν αρκεί για να επέλθει κάποια αλλαγή, αφού βλέπουμε πολλούς να ισχυρίζονται ότι θα ξεκινήσουν δίαιτα ή γυμναστήριο, ότι θα αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στην οικογένεια κλπ αλλά τελικά δεν καταφέρνουν τίποτα από αυτά.

Για να επιτευχθεί ένας στόχος πρέπει να είναι εφικτός, συγκεκριμένος και χρονικά οριοθετημένος. Αν είναι αόριστος και δεν υπάρχει χρονικό όριο επίτευξης, τότε δημιουργούνται συνεχώς αφορμές για αναβολές.  Χρειάζεται υπομονή, πειθαρχία και συγκεκριμένη μεθοδολογία.  Είναι σημαντικό να καταγράφεται η πρόοδος και να υπάρχουν στο περιβάλλον μας άτομα υποστηρικτικά και με θετική στάση.

Επίσης είναι πολύ σημαντικό να διαβάζουμε βιβλία, από τα οποία εμπνεόμαστε και παίρνουμε δύναμη ώστε να συνεχίσουμε τον αγώνα μας. Κάποια αποσπάσματα από βιβλία ή αποφθέγματα που εμπνέουν εμένα, στη δική μου εξελικτική πορεία, αναφέρω παρακάτω:

·   "Πολλά όσα ήθελες και δεν μπόρεσες. Περισσότερα όσα μπορούσες και δεν θέλησες. Και ακόμη περισσότερα όσα δε θέλησες και που έπρεπε και να θελήσεις και να μπορέσεις."  (Κωνσταντίνος Τσάτσος)

·      "Ο άνθρωπος μοιάζει με ένα κλάσμα που ο αριθμητής του εκφράζει την πραγματική αξία του ενώ ο παρονομαστής την ιδέα που έχει ο ίδιος για την αξία του. Όσο ο παρονομαστής μεγαλώνει τόσο η αξία του κλάσματος μικραίνει. Και όσο ο παρονομαστής τείνει στο άπειρο, τόσο το κλάσμα τείνει στο μηδέν."  (Λέων Τολστόι)

·      "Ας έχεις λίγα, αρκεί να είναι δικά σου. Να τα ορίζεις και να τα χαίρεσαι. Κάλλιο αφέντης σε ένα ψωμί παρά δούλος σε ένα φούρνο."  (Αραβική παροιμία)

·      "Δε φτάνει να είσαι έξυπνος. Πρέπει να είσαι αρκετά έξυπνος ώστε να μην κάνεις επίδειξη εξυπνάδας." (Αντρέ Μωρουά)

·    "Πολλά μικρά πράγματα, από πολλούς μικρούς ανθρώπους, σε πολλούς μικρούς τόπους, μπορούν να αλλάξουν το πρόσωπο του κόσμου."  (Κινέζικο απόφθεγμα)

·   "Δεν υπάρχουν ποτέ απελπιστικές καταστάσεις, παρά μόνο άνθρωποι που απελπίζονται από τις καταστάσεις."  (Ζακ Σουστέλ)

·      Ο μεγάλος μουσικός Άρτουρ Ρούμπινσταϊν έλεγε: "Αν παραλείψω μια μέρα να παίξω, αμέσως το καταλαβαίνω. Αν παραλείψω δυο μέρες, οι φίλοι μου το καταλαβαίνουν. Αν τρεις δεν ασκηθώ, όλο το κοινό το καταλαβαίνει..."

·      Αν δεν μπορείς να διαμορφώσεις τον εαυτό σου όπως ακριβώς θα ήθελες, πώς περιμένεις οι άλλοι άνθρωποι να είναι εξ ολοκλήρου όπως θα ήθελες εσύ να είναι; (Thomas à Kempis)

·      Ο μυθιστοριογράφος Ντίκενς είπε: "Μην κρίνεις έναν άνθρωπο από το κοστούμι του, γιατί αυτό του το έκαμε ο ράφτης. Μην τον κρίνεις από την καταγωγή, γιατί και ο Κάιν καταγόταν από την πρώτη οικογένεια του κόσμου. Μην τον κρίνεις από το σπίτι στο οποίο κατοικεί, γιατί και οι ποντικοί και οι κατσαρίδες κατοικούν στα πολυτελέστερα μέγαρα. Να τον κρίνεις από κάτι που κάνει αυτός, που είναι δικό του, που δεν το έφτιαξαν οι άλλοι και που δεν μπορούν να το μιμηθούν εύκολα οι πολλοί."

·    «Ο πόνος είναι το σπάσιμο του όστρακου που περικλείει τη γνώση σας. Όπως το τσόφλι του καρπού πρέπει να σπάσει, για να βγει η καρδιά του στο φως του ήλιου, έτσι κι εσείς πρέπει να γνωρίσετε τον πόνο. Αν μπορούσατε να κρατάτε στην καρδιά σας το θαυμασμό για τα καθημερινά θαύματα της ζωής σας, ο πόνος δε θα σας φαινόταν λιγότερο θαυμαστός από τη χαρά σας…Πολλούς από τους πόνους τους διαλέγετε μονάχοι. Είναι το πικρό φάρμακο που μ' αυτό ο γιατρός που είναι μέσα σας θεραπεύει τον άρρωστο εαυτό σας. Γι' αυτό να εμπιστεύεστε τον γιατρό και να πίνετε το φάρμακό του σιωπηλά και ήρεμα. Γιατί το χέρι του, αν και βαρύ και σκληρό, οδηγείται από το χέρι του Αόρατου. (Χαλίλ Γκιμπράν, Ο κήπος του Προφήτη) 

·      Όλοι οι άνθρωποι στα πρώτα νεανικά τους χρόνια, ξέρουν ποιος είναι ο Προσωπικός Μύθος τους. Την εποχή αυτή της ζωής όλα είναι ξεκάθαρα, όλα γίνονται και οι άνθρωποι δε φοβούνται να ονειρεύονται και να επιθυμούν όσα θα ήθελαν να πραγματοποιήσουν στη ζωή τους. Όσο όμως περνά ο χρόνος, μια μυστική δύναμη αρχίζει να προσπαθεί να αποδείξει ότι είναι αδύνατο να πραγματοποιήσει κανείς τον Προσωπικό Μύθο του. Είναι δυνάμεις που φαίνονται κακές αλλά στην πραγματικότητα σου διδάσκουν πώς να εκπληρώσεις τον Προσωπικό Μύθο σου. Προετοιμάζουν το πνεύμα και τη θέλησή σου γιατί πάνω σ' αυτό τον πλανήτη υπάρχει μια αλήθεια: όποιος κι αν είσαι, ό,τι κι αν κάνεις, όταν επιδιώξεις κάτι, σημαίνει ότι η επιθυμία σου πηγάζει από την Ψυχή του Κόσμου. Είναι η αποστολή σου πάνω στη Γη...Η εκπλήρωση του Προσωπικού του Μύθου, αυτό είναι το μοναδικό χρέος του ανθρώπου. Τα πάντα είναι ένα και μοναδικό πράγμα. Κι όταν επιδιώξεις κάτι, όλο το σύμπαν συνωμοτεί για να γίνει όπως επιθυμείς. (Paulo Coelho, Αλχημιστής) 

·      Έστειλε πρέσβεις ο Δαρείος στον Αλέξανδρο και του πρόσφερε τη μισή περσική αυτοκρατορία από τη θάλασσα ως τον Ευφράτη, δέκα χιλιάδες τάλαντα, τη θυγατέρα του ως σύζυγο και υπόσχεση φιλίας και συμμαχίας. Στη σύσκεψη ο στρατηγός Παρμενίων επέμεινε να γίνει δεκτή η πρόταση του Δαρείου λέγοντας: "Εγώ αν ήμουν Αλέξανδρος θα δεχόμουν". Ο Αλέξανδρος απάντησε κοφτά: "Κι εγώ αν ήμουν Παρμενίων θα δεχόμουν." Απέρριψε την πρόταση και χύθηκε στην κατάκτηση του κόσμου. Η πορεία της ζωής σου είναι τόσο λαμπρή όσο υψηλοί είναι οι οραματισμοί σου!

Σάββατο 25 Δεκεμβρίου 2021

Πώς αναγνωρίζεις τους χειριστικούς ανθρώπους

 


Το μάρκετινγκ είναι η οργανωμένη προσπάθεια μιας επιχείρησης να εντοπίσει τις επιθυμίες των καταναλωτών και να αντιστοιχίσει σε αυτές τα κατάλληλα προϊόντα ή υπηρεσίες. Στόχος είναι η δημιουργία μακροχρόνιας σχέσης με τον πελάτη, δηλαδή μιας δέσμευσης,  ώστε η εταιρεία να εξασφαλίσει επαναλαμβανόμενες πωλήσεις. Ωστόσο είναι και μια μορφή χειραγώγησης, διότι με το μάρκετινγκ μπορούν να δημιουργηθούν νέες ανάγκες και επιθυμίες για τον καταναλωτή. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στις ανθρώπινες σχέσεις. Εντοπίζουμε τις ανάγκες του άλλου και εμφανιζόμαστε ως το άτομο που μπορεί να τις καλύψει ώστε να μας ερωτευτεί, προσπαθούμε με επιχειρήματα να πείσουμε και να επιβάλουμε την άποψή μας ώστε να λειτουργήσει ο άλλος με βάση τις δικές μας επιθυμίες ή να συμπεριφερθεί με συγκεκριμένο τρόπο.

Η χειραγώγηση συμβαίνει σε όλες τις σχέσεις, πολλές φορές όχι συνειδητά. Ο βαθμός της σοβαρότητας εξαρτάται από το πόσο συχνά βρίσκεται παγιδευμένος κάποιος σε χειριστικές συμπεριφορές. Τα ψέματα, η παραποίηση ή η απόκρυψη της αλήθειας είναι ο πιο συχνός τρόπος χειραγώγησης. Το να μη δέχεται ο άλλος το «όχι» σαν απάντηση και να προσπαθεί με κάθε τρόπο να περάσει το δικό του, το να δεσμεύεται να κάνει κάτι και όταν έρθει η ώρα να το αρνείται, οι άφθονες υποσχέσεις που τελικά δεν πραγματοποιούνται, η πρόκληση τύψεων και ενοχών είναι εύκολα ανιχνεύσιμες χειριστικές συμπεριφορές. Ωστόσο υπάρχουν και πιο υπόγειες διαδρομές που ακολουθούν οι χειριστικοί άνθρωποι προκειμένου να πετύχουν τον στόχο τους.

Η δοτικότητα και η προσφορά είναι από τις μεγαλύτερες χαρές του ανθρώπου αλλά όταν γίνεται με στρατηγική προκειμένου να επιτευχθεί συγκεκριμένη αντίδραση από τον άλλον είναι χειριστική συμπεριφορά. Π.χ. τα δώρα και οι υποσχέσεις που προσφέρει ένας άντρας σε μια γυναίκα μόνο και μόνο για να την οδηγήσει στο κρεβάτι του. Η κακή κριτική είναι άμεση χειραγώγηση, για παράδειγμα αν πει ο άντρας  στη γυναίκα ότι δεν του άρεσε το καινούριο φόρεμα που πήρε, αμέσως της δημιουργούνται ανασφάλειες μεγάλου εύρους, από το ότι δεν είναι καλό το γούστο της μέχρι ότι ίσως χάλασε το σώμα της και δεν τον έλκει πια.

Η δραματική και έντονη συμπεριφορά είναι επίσης μορφή χειραγώγησης. Για παράδειγμα, το παιδί που χτυπιέται και τσιρίζει με στόχο να πάρει άλλη μια σοκολάτα, ο/η σύντροφος  που αρνείται κατηγορηματικά ότι απατά και σπάει κι ένα βάζο για να δείξει τον θυμό του αφού ο άλλος αμφισβητεί τα λεγόμενά του, η πρόκληση καβγά όταν ο άλλος αρνείται να ικανοποιήσει μια επιθυμία φωνάζοντας «εγώ που έκανα τόσα για σένα» και ξεκινά “απαγγελία” όλων όσων έκανε ή θυσίασε για τον άλλον.

Άλλες φορές οι χειριστικοί άνθρωποι παρουσιάζονται ως αδικημένοι, θύματα της ζωής και χτυπημένοι από τη μοίρα. Για παράδειγμα, αν έχεις μια συνάδελφο που κλαίγεται ότι το προηγούμενο βράδυ στο οικογενειακό τραπέζι μοίρασαν στα τέσσερα ένα ψωμάκι για να φάνε, ότι την κακοποίησαν όταν ήταν μικρή ή ότι είναι βαριά άρρωστη, θα επιβαρυνθείς και με δική της δουλειά για να τη βοηθήσεις, παρόλο που στην πραγματικότητα μπορεί να μην ισχύει τίποτα από αυτά που ισχυρίζεται, τουλάχιστο στον βαθμό που τα παρουσιάζει. Άλλη μορφή χειραγώγησης είναι όταν ο άλλος πιέζει χρονικά, όταν κάνει δηλώσεις του τύπου «ή τώρα ή ποτέ». Μάλιστα, αυτή είναι μια τεχνική που τη χρησιμοποιούν στη αστυνομία όταν δύο παραβάτες αλληλοστηρίζονται και δεν ομολογούν την ενοχή. Τους προτείνουν μέσα σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα να «δώσουν» τον άλλο, με αντάλλαγμα να γίνει πιο ελαφριά η ποινή τους.   

Οι χειριστικοί άνθρωποι διαστρεβλώνουν τα λόγια μας και συνήθως λένε «αυτό εννοούσες» ενώ εμείς δεν εννοούσαμε καθόλου αυτό που λέει. Άλλοι χρησιμοποιούν τη γοητεία ή ακόμη και το σεξ για να επιτύχουν αυτό που θέλουν.  Επιδιώκουν να έχουν τον απόλυτο έλεγχο γιατί έτσι αποκρύπτουν τη μεγάλη ανασφάλεια από την οποία διακατέχονται. Κάποιοι εμφανίζονται με μεγάλη αυτοπεποίθηση, ισχυροί και ανώτεροι. Ψάχνουν για ευάλωτα άτομα που σιγά σιγά εκμεταλλεύονται τις αδυναμίες τους. Είναι σαν να κουβαλούν γύρω τους ένα μαύρο σύννεφο και απομυζούν την ενέργεια των ανθρώπων που συναναστρέφονται. Παρά τα ωραία λόγια, δείχνουν ελάχιστο σεβασμό στους άλλους και δεν νιώθουν καθόλου ενοχές, αντίθετα θεωρούν ότι είναι απόλυτα φυσιολογικό να φέρονται εγωιστικά και καταχρηστικά σε μια σχέση. Η ψυχική οργάνωση αυτών των ατόμων είναι ελλιπής, έχουν συνεχώς απαιτήσεις και δεν πρόκειται να είναι ποτέ ικανοποιημένοι από τον σύντροφό τους, τον οποίο εξαπατούν, τον μειώνουν, τον χρησιμοποιούν και του φέρονται ως υποδεέστερο.

Οι υγιείς σχέσεις βασίζονται στον αμοιβαίο σεβασμό, στην εμπιστοσύνη, στην ειλικρίνεια, στην καλή επικοινωνία, στο αίσθημα της ασφάλειας και αναδεικνύουν την καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας.  Βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη ενός ισχυρού δεσμού μεταξύ των συντρόφων είναι η αυταγάπη (self love), δηλαδή η αναγνώριση της φωτεινής μοναδικότητάς μας και ο εναγκαλισμός  του σκοτεινού εαυτού μας.  Η αυταγάπη ξεπροβάλει σαν ηλιαχτίδα που δίνει χρώμα και ζωή στις σχέσεις.

Η επίδραση των σκέψεων στο σώμα


 

Μια κινέζικη παροιμία λέει πως «Το θαύμα δεν είναι να πετάξεις στον ουρανό ή να βαδίσεις πάνω στο νερό αλλά να περπατήσεις στη γη». Πράγματι, η ζωή μας είναι εξίσου σκληρή με αυτή που βλέπουμε στα ντοκιμαντέρ για το ζωικό βασίλειο, δηλαδή επιβιώνει ο πιο ισχυρός, ο πιο ικανός και ο πιο ευπροσάρμοστος. Τα αδύναμα ζώα περιθωριοποιούνται ή θανατώνονται από τα δυνατότερα.

Στην ανθρώπινη κοινωνία μπορεί να μη δίνουμε μάχες σώμα με σώμα όπως συμβαίνει στα ζώα αλλά όλοι κουβαλάμε ανοιχτές πληγές από προσβολές, απορρίψεις, απογοητεύσεις, αποτυχίες, απώλειες, χαμένες ευκαιρίες, άγχη, ανησυχίες, ψυχικό πόνο και οδυνηρές αναμνήσεις. Θα θέλαμε να απαλλαγούμε από αυτό το βαρύ φορτίο και να νιώσουμε καλύτερα, όμως στην πράξη καταλαβαίνουμε ότι είναι κάτι πολύ δύσκολο. Η παρούσα κατάσταση που βιώνουμε είναι αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας διεργασίας προηγούμενων ετών οπότε απαιτείται ένα εξίσου μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε να γίνουν οι επιθυμητές αλλαγές στη ζωή μας.

Ο καθένας από μας ασπάζεται μια φιλοσοφία, η οποία καθορίζει τη στάση μας στη ζωή, τις σκέψεις που κάνουμε και τις συναισθηματικές αντιδράσεις μας στα διάφορα γεγονότα. Σύμφωνα με τους στωικούς εμείς χρωματίζουμε τα γεγονότα ως ευχάριστα ή δυσάρεστα και τότε ο νους παράγει τις αντίστοιχες θετικές ή αρνητικές σκέψεις.

Όπως αποδεικνύει η σύγχρονη επιστήμη, οι αρνητικές σκέψεις μπορούν να βλάψουν το σώμα μας και οι θετικές να το ωφελήσουν. Θα το εξηγήσω με πολύ απλό τρόπο: όταν σκεφτούμε κάτι, π.χ. «όλα μου πάνε στραβά, νιώθω χάλια», δημιουργείται μια ηλεκτρική ώση στα νευρικά κύτταρα με αποτέλεσμα να απελευθερώνεται ένας νευροδιαβιβαστής, δηλαδή μια χημική ουσία που μεταβιβάζει στα υπόλοιπα νευρικά κύτταρα την πληροφορία της σκέψης που κάναμε. Στη συνέχεια με άλλες χημικές ουσίες μεταφέρεται το μήνυμα αυτό και στα υπόλοιπα συστήματα, όπως το γαστρεντερικό, το ενδοκρινικό κλπ ώστε όλο το σώμα να ανταποκριθεί στη σκέψη-εντολή «νιώθω χάλια» και να μειωθούν η δραστηριότητα, τα επίπεδα ενέργειας, η εξωστρέφεια κλπ.

Στον εγκέφαλο εδράζεται ο υποθάλαμος και η υπόφυση που στην ουσία είναι ένα σύστημα ελέγχου παραγωγής της ποσότητας κάθε ορμόνης του σώματός μας. Οι ενδοκρινείς αδένες, όπως είναι ο θυρεοειδής, ο παραθυρεοειδής, τα επινεφρίδια, οι ωοθήκες ή οι όρχεις  συντονίζουν τη λειτουργία τους σύμφωνα με τη δράση του υποθαλάμου και της υπόφυσης, των οποίων η δράση συντονίζεται απόλυτα με τα συναισθήματά μας, τα οποία γεννιούνται από τις  σκέψεις μας. Με βάση τα παραπάνω, υπάρχει μια αμφίδρομη αντίδραση ανάμεσα στον εγκέφαλο και το σώμα. Αυτό το κατανοούμε εύκολα, διότι αν σκεφτούμε κάτι που μας τρομάζει, νιώθουμε την καρδιά να χτυπά γρήγορα. Αν σκεφτούμε κάτι που μας θυμώνει, η πίεσή μας ανεβαίνει και αν πούμε σε κάποιον τη λέξη κιμωλία μπορεί να ανατριχιάσει, σκεπτόμενος τον ήχο της στον μαυροπίνακα.

Η πραγματικότητα είναι ότι οι σκέψεις επηρεάζουν την αναπαραγωγή όλων των κυττάρων μας, αφού αποτυπώνονται σε βιοδραστικές ουσίες που μεταφέρουν το μήνυμα σε όλα τα όργανα.  Κάθε ιστός του σώματός μας επιτελεί λειτουργίες που οδηγούν στη φθορά του. Έτσι, τα κύτταρά του ανανεώνονται για να συνεχίσει την αποτελεσματική λειτουργία του. Για παράδειγμα, το δέρμα που επουλώνει τις πληγές του, τα ερυθρά αιμοσφαίρια που υπάρχουν στο αίμα ως τέσσερις μήνες και μετά αντικαθίστανται από νέα, το συκώτι που ανανεώνεται κάθε 150 μέρες (αυτό δεν ισχύει για τους αλκοολικούς), τα επιθηλιακά κύτταρα του βλεννογόνου του στομάχου που αντικαθίστανται ανά 15 μέρες κλπ. Ο ρυθμός ανανέωσης διαφέρει ανάλογα με το όργανο, την ηλικία και τη φυσική κατάσταση.

Συνεπώς οι σκέψεις είναι πολύ ισχυρές, καθορίζουν την ίαση ή την ασθένεια, την επιτυχία ή την αποτυχία, την επίτευξη ή μη ενός στόχου, τη δραστηριοποίηση ή την αδράνειά μας. Μάλιστα, η επίδραση της σκέψης στην υγεία έχει αποδειχτεί επιστημονικά με τη χρήση ψευδοφαρμάκων (placebo), δηλαδή ουσιών που ο ασθενής πιστεύει ότι είναι αληθινό φάρμακο και μπορεί να τον ωφελήσει και θεραπεύεται. Από την άλλη πλευρά υπάρχει το φαινόμενο nocebo effect, κατά το οποίο ο ασθενής αρρωσταίνει, χειροτερεύει ή πεθαίνει επειδή έχει την πεποίθηση ότι θα γίνει έτσι.

Στο σώμα μας υπάρχουν 30-37 τρισεκατομμύρια κύτταρα. Ας στείλουμε σε αυτά και στα όργανά μας μηνύματα χαράς και αγάπης για να έχουμε μακροημέρευση και ευζωία.    

Καλά Χριστούγεννα!




















 

Πέμπτη 9 Δεκεμβρίου 2021

Ο χαμένος παράδεισος του Αδάμ και της Εύας

 


Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν κάποια στιγμή στη ζωή τους προβλήματα με την εικόνα του εαυτού. Τις περισσότερες φορές τα προβλήματα αυτά προέρχονται από τις σχέσεις τους με το άλλο φύλλο.

Φαίνεται ότι ο σύγχρονος άνθρωπος σχηματίζει την εικόνα του Εγώ του με βάση την εκτίμηση που τρέφει γι’ αυτόν ο σύντροφός του. Όταν νιώθει αποδοχή, έχει υψηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση. Αντίθετα, ένας χωρισμός ή ένα διαζύγιο του αφήνουν απίστευτης έκτασης ψυχολογικά κατάλοιπα. Η απόρριψη από τον ερωτικό σύντροφο και οι μη αρμονικές σχέσεις με το άλλο φύλλο αποτελούν έναν από τους κύριους παράγοντες αποσταθεροποίησης της προσωπικότητας.

Δυστυχώς οι αρχέτυπες εικόνες και οι διάφοροι μύθοι που επηρεάζουν το υποσυνείδητο, ερμηνεύονται με τρόπο που ενισχύουν τις διενέξεις στη σχέση των δύο φύλων. Για παράδειγμα στη Γένεση αναφέρεται ότι ο Θεός έπλασε την Εύα από το πλευρό του Αδάμ. Έτσι, για πολλά χρόνια επικράτησε η άποψη ότι η γυναίκα είναι υποδεέστερη ή κάτι λιγότερο από τον άνδρα. Όμως η σωστή ερμηνεία είναι ότι τα δύο φύλα αλληλοεξαρτώνται και αλληλοσυμπληρώνονται.

Δεν γνωρίζουμε αν πραγματικά η Εύα και ο Αδάμ ήταν ευτυχισμένοι στον Παράδεισο αλλά επί της γης είναι βέβαιο ότι έδωσαν πολλές μάχες μεταξύ τους. Κανονικά, δεν μπορούμε να μιλάμε για ισότητα μεταξύ της γυναίκας και του άνδρα, οι διαφορές τους είναι μεγάλες, για άλλα είναι φτιαγμένος ο άνδρας και για άλλα οι γυναίκες. Ωστόσο, η φύση τους είναι ίδια, συνεπώς τα δύο φύλα είναι ισότιμα. Έχουν τις ίδιες ανησυχίες, τις ίδιες φοβίες και τους ίδιους μηχανισμούς άμυνας. Όμως, διαφέρουν σημαντικά στον τρόπο που εκφράζουν τα συναισθήματά τους, στον τρόπο που αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα και τις ανάγκες τους. Για παράδειγμα, η γυναίκα χρειάζεται φροντίδα και αφοσίωση στη σχέση ενώ ο άντρας επιδοκιμασία και θαυμασμό. Πριν το σεξ, συνήθως η γυναίκα χρειάζεται τρυφερότητα και επικοινωνία για να γίνει δεκτική ενώ ο άντρας θα ανοιχτεί μετά τη σεξουαλική επαφή. Σε έναν καυγά η γυναίκα κλαίει, νιώθει προσβεβλημένη και αβοήθητη ενώ ο άντρας προτιμά να απομονώνεται, ώστε να βάζει σε τάξη τις σκέψεις του.

Η αλήθεια είναι πως η εικόνα που έχουμε για το κάθε φύλο εξαρτάται από τη γενικότερη στάση μας στη ζωή, τη νοοτροπία μας, τη φιλοσοφία μας και τα κίνητρά μας. Παλιότερα οι γυναίκες χαρακτηρίστηκαν από έλλειψη δύναμης και ωριμότητας. Μάλιστα, κάποιοι ψυχολόγοι υποστήριξαν πως η γυναίκα υστερεί σε λογική, νοημοσύνη και ικανότητα για εξέλιξη σε ανώτερα επίπεδα. Το φεμινιστικό κίνημα απάντησε δυναμικά σε αυτές τις απόψεις υποδεικνύοντας πως άνδρες και γυναίκες είναι ίσοι και μπορούν να αναπτύξουν τα ίδια χαρακτηριστικά. Ωστόσο, το κίνημα αυτό ανέδειξε την ταυτότητα του άνδρα ως πιο επιθυμητή και ενδιαφέρουσα, ωθώντας τις γυναίκες να αναπτύξουν αρρενωπές δεξιότητες και να απαρνηθούν την ιδιαιτερότητά τους.

Η ιδιαιτερότητα της γυναίκας είναι το ενδιαφέρον της για τις προσωπικές σχέσεις, για την κατανόηση και τη συναισθηματική προσέγγιση των άλλων, κάτι που θεωρήθηκε εμπόδιο για τη διαμόρφωση της ταυτότητάς της. Μάλιστα αυτό θεωρήθηκε και αδυναμία της, διότι υστερεί σε αποφασιστικότητα, αν είναι να πληγώσει τους άλλους ή να τους στερήσει κάτι, οδηγώντας την στον συμβιβασμό και στην αποδυνάμωση. Αντίθετα, για τον άνδρα η ωρίμανση και ο προσδιορισμός της ταυτότητάς του γίνεται αποκτώντας αυτονομία, επιτυχία στην εργασία και όταν αποχωρίζεται από τους άλλους, τους οποίους θεωρεί ως μέσα ενδυνάμωσης της ταυτότητάς του. Ο άνδρας θεωρήθηκε δυνατός, γιατί ως δύναμη θεωρούμε τη δραστηριοποίηση, τον ανταγωνισμό, την επιθετική στάση και την επέκταση των ορίων του εγώ. Ωστόσο η γυναίκα διαθέτει μια άλλη μορφή δύναμης, η οποία αντλείται από τη στοργή, την επαφή, τις στενές σχέσεις και την επικοινωνία με τους άλλους. Η δύναμη της γυναίκας είναι να παρεμβαίνει στον ψυχισμό του άλλου, ασκώντας έτσι μια μορφή εξουσίας, η οποία επιτυγχάνεται με λεπτότερες διαδικασίες και συνήθως δεν γίνεται συνειδητά ή σκόπιμα.

Η διαφορετικότητα των δύο φύλων δεν πρέπει να λειτουργεί διαζευκτικά ούτε αξιολογικά. Αντίθετα, είναι ωραίο που υπάρχει στη ζωή μας, διότι κάνει συναρπαστικές τις σχέσεις. Η εμβάθυνση στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και η αυτογνωσία θα μας βοηθήσουν να δούμε ότι όλοι μας έχουμε χαρακτηριστικά και των δύο φύλων.  Ο καθένας από μας είναι διαφορετικός και μοναδικός, γι’ αυτό είναι απαραίτητο να προσδιορίσει τον εαυτό του σε σχέση με τους άλλους, ώστε να ισορροπήσει την ανάγκη για συνύπαρξη με το άλλο φύλο αλλά και την ανάγκη για ανεξαρτησία. 

Τετάρτη 1 Δεκεμβρίου 2021

Τα όρια της ελευθερίας σου


 

Διαβάζοντας την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη αντιλαμβανόμαστε ότι είναι πολύ έντονο το στοιχείο της θυσίας. Οι πιστοί προσέφεραν τα πρωτογέννητα από τα κοπάδια τους για να εξευμενίσουν έναν σκληρό θεό, ο οποίος μάλιστα απαίτησε από τον Αβραάμ να θυσιάσει τον μοναδικό γιο του, απλά για να τσεκάρει την πίστη του! Ο Απόστολος Παύλος έγραψε ότι πρέπει να γινόμαστε «ζωντανή θυσία, ευάρεστη στον θεό» και από μικρά παιδιά διδασκόμαστε ότι  ο Ιησούς θυσιάστηκε για μας, αν και κάτι τέτοιο ο ίδιος ουδέποτε ανέφερε.

Στην κυριολεξία, η θυσία είναι η προσφορά αντικειμένου ή ζώου (ενίοτε και ανθρώπου) ώστε να εδραιωθεί, να διατηρηθεί ή να αποκατασταθεί η σχέση του ανθρώπου με τα θεία. Μεταφορικά, η λέξη θυσία χρησιμοποιείται για να δείξει ότι στερούμαστε κάτι, ότι κάνουμε σημαντικές παραχωρήσεις προς όφελος ή για χάρη άλλου. Λέμε για κάποιον ότι θυσίασε το μέλλον του, τα νιάτα του για έναν σκοπό ή ότι θυσιάστηκε για τα παιδιά του. Άλλες φορές χρησιμοποιούμε τη λέξη θυσία καταχρηστικά. Για παράδειγμα, λέμε ότι θυσιάζουμε τον ελεύθερο χρόνο μας για να αποκτήσουμε ένα πιστοποιητικό, που θα μας είναι χρήσιμο στο μέλλον, παρόλο που πιο σωστό θα ήταν να πούμε ότι βάζουμε προτεραιότητες.

Όλα αυτά έχουν περάσει τόσο βαθιά στο μυαλό μας που θεωρούμε αδύνατη τη δημιουργία οποιασδήποτε σχέσης, χωρίς την έννοια της θυσίας, δηλαδή της εκούσιας απώλειας. Μάλιστα, κάποιοι πιστεύουν πως όσο μεγαλύτερη είναι η θυσία τους, τόσο πιο αληθινή η αγάπη τους.  Ιδιαίτερα οι γονείς, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο θυμίζουν στα παιδιά ότι θυσιάστηκαν για αυτά και την οικογένεια, με τελικό αποτέλεσμα να γεμίζουν τα παιδιά με ενοχές. Μάλιστα, σε παλιότερες εποχές, για τις γυναίκες ήταν αυτονόητο ότι θα θυσιάσουν πολλά για τον γάμο τους, για τον σύζυγο και για τα παιδιά τους.

Όλοι γνωρίζουμε πως ποτέ δύο άνθρωποι δεν ταιριάζουν τόσο πολύ ώστε να μην γίνονται υποχωρήσεις και από τους δύο, προκειμένου να διατηρηθεί η σχέση. Και είναι βέβαιο ότι νιώθουμε πιο ασφαλείς όταν γνωρίζουμε πως όταν συμβεί κάτι αναπάντεχο ή σε μια στιγμή ανάγκης, ο άλλος είναι πρόθυμος να κάνει κάποιες θυσίες. Ωστόσο, οι συνεχείς υποχωρήσεις, οι άνισες συνεισφορές ή όταν κάποιος νιώθει ότι θυσιάζει κάτι σημαντικό στον βωμό της σχέσης, σημαίνει ότι υπερβαίνει τον εαυτό του, παραγκωνίζει τις επιθυμίες του, πνίγει τα όνειρά του, διαγράφει τους στόχους του, πιέζεται για να μην εκφραστεί αυτό που έχει μέσα του ή για να κάνει κάτι πάνω από τις δυνατότητές του, δηλαδή πιέζεται να χωρέσει στα καλούπια του άλλου.

Όμως η πίεση φέρνει πόνο, σωματικό, συναισθηματικό ή ψυχολογικό. Ο πόνος οδηγεί σε στρες και κατόπιν σε εκδήλωση κάποιας μορφής ασθένειας. Συνεπώς, αν κάποιος θυσιάζεται μέσα στη σχέση και νιώθει ότι χάνει κομμάτια από τον εαυτό του, δεν είναι δυνατό να είναι υγιής αυτή η σχέση ή να μακροημερεύσει. Επιπλέον, όποιος νιώθει ότι θυσιάζεται και αισθάνεται θύμα, έχει προσδοκίες να ανταμειφθεί με κάποιον τρόπο και όταν δεν συμβαίνει αυτό, δημιουργείται οργή και θυμός. Επομένως, δεν μπορούμε να μιλάμε για σχέση αγάπης και ολοκλήρωσης. Δυστυχώς, οι περισσότεροι από μας δημιουργούμε μια σχέση για να αποφύγουμε τον πόνο της μοναξιάς, με αποτέλεσμα να δημιουργούμε άλλους πόνους, άγχη και οδύνες, διότι στερούμαστε αυτά που επιθυμούμε πραγματικά.

Αν νιώθεις κάτι από τα παραπάνω, να ξέρεις πως για τη θυματοποίηση ή για την υπερπροσπάθεια που κάνεις, δεν ευθύνεται ο άλλος. Αν θεωρείς ότι κάτι θυσιάζεις, σημαίνει πως δεν έχεις θέσει όρια στη σχέση ή δεν έχεις οριοθετήσει τον ίδιο σου τον εαυτό. Τα όρια δεν είναι φραγμός ή τιμωρία αλλά είναι ο χώρος έκφρασης του εαυτού, είναι η ελευθερία να είναι κανείς αυτό που είναι. Τα όριά σου δεν γίνεται να τα γνωρίζει ο άλλος, δεν μπορεί να τα φανταστεί ή να τα μαντέψει. Αυτά μόνο εσύ τα ξέρεις. Για παράδειγμα, αν μπορείς να σηκώσεις ένα συγκεκριμένο βάρος με τα χέρια σου και δεν γνωρίζεις αυτό το φυσικό όριό σου ή το ξέρεις και για διάφορους λόγους δεν το πεις στον άλλον, ο άλλος θα παραβιάζει συνεχώς το φυσικό όριό σου, προσθέτοντας βάρη πάνω σου. Αν επιτρέψεις στον άλλο να σου βάλει πολύ παραπάνω βάρος ή πιέσεις εσύ ο ίδιος τον εαυτό σου να σηκώσει κι άλλα βάρη, προκειμένου να ικανοποιήσεις ή να εντυπωσιάσεις τον άλλον, το βέβαιο είναι ότι θα τραυματιστείς.

Άρα, από την αρχή σε μια σχέση  πρέπει να θέτεις σαφή και ξεκάθαρα όρια. Τα αμυδρά, ευέλικτα και ασυνεπή όρια, σε μετατρέπουν σε υποχείριο. Αν έχεις ήδη σχέση, η εγκαθίδρυση ορίων δεν σημαίνει ότι θα χωρίσεις αλλά ότι θα κάνετε μια «ανακατανομή γης». Βάλε ερωτηματικά και αφουγκράσου την εσωτερική φωνή σου. Προσδιόρισε την ταυτότητά σου, τις αξίες σου και αναρωτήσου τι είναι αυτό που θα σε κάνει να νιώθεις αυτοεκτίμηση, ισορροπία και ότι έχεις τον έλεγχο στη ζωή σου.

Ίσως αναθεωρήσεις και δεις ότι αυτό που πίστευες πως είναι θυσία, στην ουσία είναι μια μετάβαση από τον εγωκεντρισμό σε ανιδιοτελή προσφορά που γίνεται από καρδιάς και ότι λαμβάνεις κι εσύ μια ανατροφοδότηση ζωτικής σημασίας. Διαφορετικά, καλύτερα θα είναι να σταματήσεις να θυσιάζεσαι άσκοπα για μια δυσλειτουργική σχέση, να πάψεις να είσαι το χαλί πάνω στο οποίο πατάει ο εγωισμός του άλλου, να αγαπήσεις και να φροντίσεις περισσότερο τον εαυτό σου ώστε να μπορέσεις να βρεις τον κατάλληλο άνθρωπο που θα σου προσφέρει αυτά που έχεις ανάγκη.